21. yüzyılın en çok konuşulan isimlerinden biri olan Edward Snowden, 2013 yılında yaptığı sarsıcı ifşaatlarla dünya gündemine oturdu. Eski bir CIA çalışanı ve NSA taşeron danışmanı olan Snowden, ABD'nin vatandaşlarını ve dünya çapındaki bireyleri kitlesel şekilde gözetlediğini ortaya koyarak, dijital çağın en büyük gizlilik tartışmasını başlattı.
Snowden’ın Hayatına Kısa Bir Bakış
Tam Adı: Edward Joseph Snowden
Doğum Tarihi: 21 Haziran 1983
Doğum Yeri: Elizabeth City, Kuzey Carolina, ABD
Görevi: Eski CIA çalışanı, NSA taşeron danışmanı
Snowden genç yaşta bilgisayarlara ilgi duymaya başladı. Lise yıllarında hastalık nedeniyle eğitimini evde sürdüren Snowden, üniversite eğitimini tamamlamadan önce bilişim güvenliği alanında uzmanlaşarak Amerikan istihbarat dünyasına giriş yaptı. Önce CIA, ardından NSA için taşeron firmalar üzerinden çalıştı.
2013: Gerçeklerin Ortaya Çıktığı Yıl
Snowden’ın ismini dünya ilk kez 2013’te duydu. Bu yıl, NSA'nın PRISM, XKeyscore ve Tempora gibi programlarla dünya çapında kitlesel gözetim yaptığını ortaya koyan belgeleri The Guardian ve The Washington Post gazetelerine sızdırdı. Bu belgeler; telefon kayıtları, e-posta içerikleri, sosyal medya trafiği gibi kişisel verilerin Amerikan hükümeti tarafından geniş çapta izlendiğini gösteriyordu.
İfşaatların Dünya Çapındaki Etkisi
Snowden’ın açıklamaları sadece ABD’de değil, dünya genelinde büyük yankı uyandırdı:
Avrupa Birliği, ABD'yi sert şekilde eleştirdi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel'in telefonu dahil birçok liderin izlendiği ortaya çıktı.
Sivil toplum kuruluşları, dijital özgürlükleri savunmak için kampanyalar başlattı.
ABD Kongresi, gözetim yasalarında bazı değişikliklere gitmek zorunda kaldı.
Kahraman mı? Hain mi?
Snowden’ı bazıları bir özgürlük savaşçısı, bazıları ise bir vatan haini olarak nitelendirdi. ABD hükümeti, ona karşı casusluk ve devlet sırlarını sızdırma suçlamalarıyla dava açtı. Snowden ise amacının “halkın, devletin ne yaptığını bilme hakkı olduğuna dikkat çekmek” olduğunu savundu.
Kaçış ve Rusya'daki Hayatı
İfşaatların ardından Snowden, önce Hong Kong’a, sonra Rusya’ya geçti. ABD pasaportunun iptal edilmesiyle Rusya’da kaldı. 2020’de kalıcı oturma izni aldı ve 2022’de Rus vatandaşlığına geçti. Şu anda Moskova’da yaşamını sürdürüyor.
Medya ve Popüler Kültürde Snowden
Snowden’ın hikayesi sadece haberlerle sınırlı kalmadı:
Citizenfour (2014): Laura Poitras’ın yönettiği ve Snowden’ın kaçış sürecini anlatan belgesel, Oscar ödülü kazandı.
Snowden (2016): Oliver Stone’un yönettiği filmde Snowden’ı Joseph Gordon-Levitt canlandırdı.
Snowden’ın Mesajı Neydi?
Snowden’a göre modern toplumda en büyük tehditlerden biri, bireylerin dijital ortamda gizliliklerinin yok sayılmasıydı. Ona göre teknoloji, insanları özgürleştirmek için değil, kontrol etmek için kullanılıyordu. En çok bilinen sözlerinden biri şudur:
> “Gizleyecek bir şeyiniz yoksa, korkacak bir şeyiniz de yok” demek, “ifade özgürlüğüne ihtiyacım yok çünkü söyleyecek bir şeyim yok” demek gibidir.
Tarihe Geçen Bir İsyan
Edward Snowden, dijital çağın en büyük tartışmalarından birini başlattı. Onun sayesinde milyonlarca insan, kişisel verilerinin nasıl izlendiğini öğrendi. Snowden, bir kişinin bile sistemin işleyişini değiştirebileceğini gösterdi. Hâlâ tartışılan bir figür olsa da, dijital özgürlükler konusundaki etkisi inkâr edilemez.
Diğer dillerde oku:
Teşekkürler
EmoticonEmoticon